TRUBA Sisteminde Çok Kullanılan Linux Komutları

Bir TRUBA kullanıcısı olarak, sık kullanılan komutları öğrenmeniz, sistemimiz üzerinde daha fazla kontrol sahibi olmanızı, daha üretken, daha hızlı olmanızı ve çok daha fazlasını yapmanızı sağlar. Zaman alan görevleri otomatikleştirmek için komut dosyaları yazabilir ve yalnızca birkaç basit komutla hızla bir şekilde Git deposundan kod çekebilirsiniz. Sistemimizde en çok kullanılan komutlar aşağıda sıralanmıştır.

1. ssh

Çalıştırdığınız işletim sistemine bağlı olarak uzak bir makineyle bağlantı kurmanın birçok yolu vardır. Linux tabanlı makineler için Secure Shell (SSH) protokolü kullanılır. Bu yüzden TRUBA kümelerine bağlantı yapabilmek için ssh komutunu kullanabilirsiniz. Kullanım şekli aşağıda verildiği gibidir.

ssh kullanici_adi@172.16.11.1

2. pwd

ssh protokolü ile TRUBA’ya başarıyla bağlandıktan sonra, pwd (present working directory) komutu ile hangi dizinde olduğunuzu kolayca görmek için kullanabilirsiniz. TRUBA kümelerine ilk bağlantıyı yaptıktan sonra komut satırına pwd yazdığınızda ekranda /truba/home/kullanici_adi yazdırılacaktır.

3. ls

ls komutu kullanarak bulunduğunuz dizindeki dosyaları listeleyebilirsiniz. ls komutunu bir takım alfabetik tag’lerle kullanarak bu komutun kullanımını özelleştirebilirisiniz (Ör: ls -al : Dosya ve dizinleri ayrıntılı listelemek için kullanılır.). Bu alfabetik tag’ler ve anlamlarını

ls --help

komutuyla inceleyebilirsiniz.

3. cd

Herhangi dizine geçmek istediğiniz zaman kullanabilirsiniz. Örneğin TRUBA sistemine ilk bağlandığınızda içinde bulunduğunuz dizin /truba/home/kullanici_adi ‘ dir. Hesaplarınızı yapacağınız /truba_scratch dizinine geçmek için aşağıdaki komut satırını kullanabilirsiniz.

cd /truba_scratch/kullanci_adi

Kendi ev-dizininize kolayca dönmek için cd ~, root dizinine geçmek için cd /, bir alt dizine geçmek için cd .. komutlarını kullanabilirsiniz.

Uyarı

Hesaplarınızı TRUBA kümelerine ilk bağlantı kurduğunuz dizin /truba/home/kullanici_adi dizinidir. Lütfen hesaplarınızı bu dizinde yapmayınız. Hesaplarınızı /truba_scratch/kullanici_adi dizininde yapmalısınız.

4. cp

Dizinlerdeki dosyaları başka bir isimle aynı dizine kopyalacağınız gibi, başka bir dizine de direkt kopyalayabilirsiniz. Örneğin bir dizindeki job.slurm isimli dosyayı calc.slurm isimli bir dosya olarak kopyalamak için

cp job.slurm calc.slurm

Kendi ev dizinimizde olan bir dosyayı /truba_scratch/kullanici_adi dizinine kopyalamak için aşağıdaki komut satırını kullanabiliriz.

cp job.slurm  /truba_scratch/kullanici_adi

Yukarıdaki örnekler bir dosyayı bir dizine kayıt etmekle ilgiliydi. Bazen direkt dizinleri kopyalamamız gerekir. O zaman cp -r dizin_adi kopyalanacagi_adres şeklinde kullanabiliriz.

5. mv

Dosyalarımızın ve dizinlerimizin isimlerini değiştirmek için kullanabiliriz.

mv file1 file2 komutuyla file1 isimli dosyayı file2 ismiyle değiştirebiliriz.

Bu komutla bir dizindeki bir dosyayı başka bir dizine göndermek için de kullanabiliriz. mv job.slurm /truba_scratch/kullanici_adi bu komutla job.slurm adlı dosyayı /truba_scratch/kullanici_adi dizinine göndermiş olduk. Aynı işlemi dizinler için yapmak istersek -r eklemeniz gerekmektedir. (cp -r job1 /truba_scratch/kullanici_adi komutuyla job1 adlı dizini /truba_scratch/kullanici_adi dizinine taşımış olduk)

Uyarı

Dizin isimlerini değiştirken -r kullanmanıza gerek yoktur.

6. mkdir

Yeni bir dizin açmak için kullanılır. mkdir job1 komutuyla bulunduğumuz dizinde job1 isimli bir dizin açmış olduk.

7. touch

Dosya açmak için kullanılan bir komuttur. touch job.slurm komutuyla bulunduğumuz dizinde job.slurm isimli bir dosya açmış olduk.

8. rm

Dosyaları silmek için kullanılan bir komuttur. rm job.slurm komutuyla bulunduğumuz dizindeki job.slurm dosyasını silmek için kullanabiliriz. Aynı şekilde dizinleri silmek için -r parametresi ile kullanılabilir.

Buraya kadar anlatılan komutları bir örnek üzerinde özeteleyelim. Kendi ev dizinimizde öncelikle ads adlı bir dizin oluşturalım. Bu dizine girip co.in adlı bir dosya oluşturalım. İkinci adım olarak bu dizini /truba_scratch/kullanici_adi isimli dosyaya kopyalayalım. Üçünücü adım olarak dizinin ismini ads_co olarak değiştirdikten sonra, son olarak oluşturduğumuz co.in adlı dosyayı silelim. Bu örnek için aşağıdaki kod bloğunu takip ederek kolayca uygulayabilirsiniz.

mkdir ads
cd ads
touch co.in
cd ..
cp -r ads /truba_scratch/kullanici_adi
mv  /truba_scratch/kullanici_adi/ads /truba_scratch/kullanici_adi/ads_co
rm /truba_scratch/kullanici_adi/ads_co/co.in

9. emacs ve vim

Yukarıda bahsedildiği gibi touch komutu kullanılarak dosya oluşturmayı öğrendik. Bu dosyaların içlerine girmek, değiştirmek hatta yazı yazmak için vim, emacs ya da nano gibi editörler kullanmanız gerekmektedir. Bu kısımda vim ve emacs editör için sadece dosya açma, kapama ve yapılan değişiklikleri kayıt etme gibi başlangıç düzeyinde olan kısa yollar gösterilecektir. Sizler daha fazla kısayol öğrenmek isterseniz, emacs shorcuts ya da vim shorcuts gibi anahtar kelimeleri arama motorlarına yazarak internetten kolayca ulaşabilirsiniz.

Not

emacs editörü kullanarak dosya açmak için emacs -nw dosyanin_adi komutunu terminale yazarak touch komutu ile oluşturduğunuz dosyanın içine girebilirsiniz. Dosyada yaptığınız değişiklikleri kaydetmek için klavyenizdeki Ctrl+x+s tuşlarına basarak yapabilirsiniz. Dosyanızı Ctrl+x+c tuşalarına basılı tutarak kapatabilirsiniz.

Not

vim editörü kullanarak dosyalarınızı açmak için vim dosyaninin_adi komutunu terminalinize yazarak açabilirsiniz. Dosyanızda birtakım değişiklikler yapmak için editörü insert moduna geçirmeniz gerekmektedir. Insert modunu açmak için klavyenizde i tuşuna basmanız yeterlidir. Bu modu açtığınızdan emin olmak için ekranın sol alt köşesinde modun açık olduğunu kontrol edebilirsiniz. Dosyanızda yaptığınız değişiklikleri kaydetmek için Esc tuşuna bastıktan sonra ekranın sol alt köşesinde :w yazarak yapabilirsiniz. Dosyayı kapatmak için tekrar Esc tuşuna bastıktan sonra :q yazmanız yeterlidir.

10. tar

Terminalinizden sıkıştırılmış arşiv dosyalarını açmak ya da kapatmak için tar komutu kullanabilirsiniz.

Elinizde arsiv_dosya.tar.gz isimli bir dosya olduğunu farzedelim. Bu dosyayı ayıklamak için aşağıdaki komutunu kullanabilirsiniz.

tar -xvzf arsiv_dosya.tar.gz

Tar komutu ile dosyalarınızı aşağıdaki gibi arşivleyebilirsiniz. Birden çok dosyayı tek bir arşiv dosyasında birleştirmek için (örneğin, arsiv_dosya.tar.gz), aşağıdaki komutu kullanabilirsiniz

tar -cvzf arsiv_dosya.tar.gz dosya1 dosya2

Not

dosya1 ve dosya2’yi birleştirmek istediğiniz dosyaların adlarıyla değiştiriniz.

Bir dizindeki tüm dosyaları tek bir arşiv dosyasında birleştirmek için (örneğin, arsiv_dosya.tar.gz), aşağıdaki komutu kullanabilirsiniz

tar -cvzf arsiv_dosya.tar.gz /ilgili/klasor/yolu

Not

/ilgili/klasor/yolu ile birleştirmek istediğiniz dosyaları içeren dizinin mutlak yolunu belirtiniz.

Ayrıca terminalden man tar komutu ile tar komutunun kulllanımı ile ilgili detaylara ulaşabilirsiniz.

11. scp

Hesaplarınızı tamamladıktan sonra, TRUBA kümelerinden input ve output dosyalarınızı kendi bilgisayarınıza göndermek için scp komutunu kullanabilirsiniz. Bunun en kolay yolu kendi bilgisayarınızdan terminalinizi açarak, TRUBA kümelerinden ilgili dizindeki dosyaları alabilirsiniz. Dizin kopyalamak için, komutu scp -r şeklinde kullanmanız gerekmektedir. Aşağıdaki örnekte, /truba_scratch/kullanici_adi/ads_co/co.in adresindeki co.in isimli dosyayı kendi bilgisayarınızdaki Desktop klasörüne gönderelim. Öncelikle bilgisayarınızda TRUBA’ ya bağlı olmayan bir terminal açarak aşağıdaki komut satırını kopyalayarak yapabilirsiniz.

scp  kullanici_adi@172.16.11.1: /truba_scratch/kullanici_adi/ads_co/co.in /home/kullanici_adi/Desktop

12. passwd

Terminal üzerinden passwd komutunu kullanarak size TRUBA tarafından sağlanan şifreyi değiştirebilirsiniz.